Op 6 maart stelden Halleh Ghorashi(foto) en Thomas Spijkerboer, beiden hoogleraar aan de Vrije Universiteit inAmsterdam, dat anti-islamitisch racisme de burgerlijkevrijheden in Nederland bedreigt. Met dank aan het onovertroffen weblog Closer hieronder een citaat:
Racisme is een woord dat in Nederland onmiddellijkontkenning oproept. Nederland ziet zichzelf als een open en tolerantesamenleving en racisme past daar niet bij. Dit zelfbeeld is een gevolgvan de pijnlijke herinneringen aan de Tweede Wereldoorlog.
Europa heeft – het is al vaker vastgesteld – met een nieuw soortracisme te maken: racisme zonder ras, maar gebaseerd op een homogene enstatische notie van cultuur als grond voor uitsluiting. Bij het nieuweracisme is het (al dan niet vermeende) culturele of religieuze verschilde basis voor ongemak, afkeuring of angst.
Velen zullen een dergelijke parallel als extreem ervaren. Er is inde verste verte geen sprake van het uitroeien van groepen op basis vanreligieus of cultureel verschil. Toch zou het niet onlogisch zijn omwaakzaam te zijn voor de opkomende islam-allergie in Nederland.Regelmatig herhaalde, extreem negatieve uitspraken over een bepaaldebevolkingsgroep kunnen ertoe leiden dat een achtergestelde positie vanislamitische Nederlanders vanzelfsprekend wordt. Dat een niet-moslimdie iemand met een moslimuiterlijk ziet, of een artikel van een moslimin de krant leest, meteen denkt: xe2x80x98achterlijk, gevaarlijk, onbeschaafdxe2x80x99.De huidige extreme uitspraken over moslims kunnen ertoe leiden dat wehet legitiem gaan vinden dat een groep geschoffeerd wordt. Racisme isschadelijk lang voordat het genocidaal wordt.
Daarnaast draagt de aanzwellende anti-moslim-atmosfeer bij aan deteloorgang van de morele traditie van burgerlijke participatie endebat, die essentieel is voor het handhaven van de rechten en vrijhedenvan iedereen. In een democratische rechtsstaat worden de rechten envrijheden van minderheden bewaakt, niet alleen door de staat, maar ookdoor de burgers zelf. Het gevaar van populisme is dat de meerderheid deminderheid de wet gaat voorschrijven. Burgers moeten dus op hun hoedezijn als populisme de kop opsteekt. Als er iets is dat een …
democratiekan bedreigen, is het de geldingsdrang van de meerderheid. Juistwanneer er sprake is van maatschappelijke spanningen en onbehagenmoeten we ons niet laten meeslepen door angst en ongenoegen.
Afgelopen weken is er op aangedrongen om het dragen van een boerkain het openbaar vervoer te verbieden. Tegelijkertijd roept IranNederland op de film van Wilders te verbieden. Een van ons was in Iranjarenlang verplicht een hoofddoek en andere islamitische kleding tedragen. Het recht van de seculiere minderheid werd overruled door dewens van de zogenaamd islamitische meerderheid. Wanneer de meerderheidzonder legitieme argumenten eigen normen en waarden oplegt aan eenminderheid, is de vrijheid in gevaar – niet alleen de vrijheid van deminderheid die toevallig op dat moment het onderspit delft. Wat is degrens van het anders zijn? Mogen we binnen een democratischerechtsstaat de boerka (die als teken wordt gezien van radicaliseringvan moslims) of de film van Wilders (die als teken wordt gezien van deradicalisering van rechts) verbieden?
De vraag is wat ons betreft niet: zijn we voor of tegen boerka ofWilders, maar: wat zegt zoxe2x80x99n verbod over de samenleving die we willenzijn. Een tweede vraag is: wat is het effect van zoxe2x80x99n verbod opislamitische, respectievelijk rechtse radicalisering in Nederland?
Een verbod op de boerka of de film zal de islamitische ofchauvinistische xe2x80x98assertiviteitxe2x80x99 aanwakkeren. Je kunt een ontwikkelingniet tegenhouden door haar te verbieden. Wat wel zal werken, isaandacht voor de groeiende spanning in Nederland; voor de mate waarinfrustratie en ressentiment discussies domineren, in plaats van goedeargumenten. Discussie zelf is niet waar een democratische cultuur voorstaat, maar wel voor een discussie waarin verbinding centraal staat.Met beledigingen kun je in een discussie niets bereiken, behalve hetaanwakkeren van haatgevoelens. Wat we in Nederland nodig hebben, is hetbesef dat we elkaar nodig hebben. Verbinding door goed doordachteargumenten is de enige remedie tegen de groeiende radicalisering en hetnieuwe racisme in Nederland.
Het belangrijkste wapen om de kwetsbare vrijheid te verdedigen, ishet vermogen van burgers om open met elkaar in debat te gaan. Zondertaboes, maar ook zonder beledigingen. Het gaat om de bereidheid vanburgers zich in te zetten voor hun eigen vrijheid en ruimte, maarevenzeer voor de vrijheid en de ruimte van de ander met wie zij hetoneens zijn. Deze morele burgerlijke traditie vormt de kracht van elkevitale democratische samenleving, en is het enige dat de macht van hetpopulisme kan tegenhouden. Deze traditie is sterker dan je zou denken.Want zij kan vorm krijgen op elke plek waar burgers met elkaar indiscussie gaan: in de klas, het cafxc3xa9, gebedshuizen en op de bushalte.Laten we aan die traditie, nu het erom begint te spannen, vorm gevenwaar en wanneer we maar kunnen.
Allochtonenweblog 