Het islamitisch onderwijs heeft een bestuurlijk en een onderwijskundig probleem, die samen de kwaliteit ondergraven. Overheden hadden dat kunnen weten en ze hadden daar met gerichte hulp iets aan kunnen doen, maar ze sloten er decennialang de ogen voor. Nu moet het resultaat van die scheefgroei opeens stante pede verdwijnen. Daarmee negeren die overheden hun mede-verantwoordelijkheid. Het wordt tijd voor een fatsoenlijke aanpak.
Het islamitisch onderwijs ligt onder vuur. School na school wordt bedreigd met korting op de bekostiging of het geheel staken daarvan, en vrienden in de politiek lijkt deze sector niet te hebben, dus ministerie en gemeenten kunnen vrij ongestoord hun op sluiting gerichte gang gaan. Ik heb een aantal jaren in deze sector gewerkt, en daar een aardig beeld van de problemen aan overgehouden (zie desgewenst mijn xe2x80x98Ongelukkige klasxe2x80x99).
Islamitische scholen zijn opgezet door bestuurders die van niets wisten xe2x80″ niet van het Nederlandse onderwijsbestel, niet van onderwijsmanagement en niet van onderwijs (zie desgewenst mijn xe2x80x98Siba-sagaxe2x80x99). Hulp kregen ze niet, en ze vielen vaak en snel ten prooi aan weinig scrupuleuze adviseurs en administratiekantoren.
Die bestuurders stonden voor een lastig probleem: er waren weinig of geen islamitische docenten, dus moesten ze genoegen nemen met niet-moslims die geen idee hadden wat een school islamitisch zou kunnen maken. Nu was dat velen ronduit worst, maar er waren er ook die de identiteit van de school vrolijk naar eigen, niet-islamitisch inzicht probeerden bij te stellen. De bestuurders losten dat op door voltijds op hun scholen te zijn en op alles toe te zien. Een begrijpelijke reactie, maar wel met het nare gevolg dat ze niet alleen de identiteit maar ook de pedagogisch-didactische aanpak en de lesinhoud bepaalden, en dxc3¡xc3¡r hadden ze geen verstand van.
Bovendien moesten die bestuurders leven, dus gaven ze zichzelf eenbaantje op hun eigen school. De bescheidenen als schoonmaker ofconcixc3xabrge, de anderen als directeur. Dat botst met Nederlandse mores.Een enkeling bleef xe2x80x98vrijwilligerxe2x80x99, maar liet zich via omwegen betalenvoor xe2x80x98adviezenxe2x80x99. Dat botst met de Nederlandse wet. Hun adviseurs enadministratiekantoren lieten hen begaan, en het ministerie datjaarlijks jaarverslagen kreeg waarin dat allemaal te zien was, eveneens.
Het gevolg was een school met een ondermaats beleid en matigpersoneel. Men gebruikte er xe2x80x98moderne Nederlandse methodenxe2x80x99 en dacht dathet zo wel goed zat.
Islamitische scholen hebben, in elk geval nu, vrijwel uitsluitendleerlingen met een taalachterstand. Dat betekent heel gewoon dat dieleerlingen permanent werken met lesmateriaal dat qua taal te moeilijkvoor ze is. De slimmeren xe2x80″ en er zijn veel slimmeren xe2x80″ ontwikkelentrucjes om op onbegrepen vragen onbegrepen antwoorden te geven. Ik hebdaar sterke staaltjes van gezien. Maar motiveren doet zulk werknatuurlijk nauwelijks. En dat maakt lesgeven op een islamitische schoolrazend moeilijk: waar de gebruikte methoden de intrinsieke motivatiestelselmatig ondermijnen, wordt de docent algauw een slavendrijver, endan ben je na zes uur lesgeven behoorlijk uitgeput.
In feite is werken met xe2x80x98moderne Nederlandse methodenxe2x80x99 het domste datje op zoxe2x80x99n school kunt doen, maar dat lijkt niemand in de gaten tehebben gehad. En dat is jammer. Zoxe2x80x99n concentratie van leerlingen methetzelfde probleem dat nu door gebrek aan beleid de vloek van hetislamitisch onderwijs is, had mxc3xa9t doordacht beleid juist de grote zegenkunnen zijn: stel alles in dienst van de taalontwikkeling, wees niet tebang daar andere nobele kerndoelen voor op te offeren, en je stuurtmensen de samenleving in die xc3xa9cht mee kunnen komen. (Terzijde: dattaalprobleem speelt ook op niet-islamitische scholen, maar daar zijngenoeg niet-allochtone leerlingen die het wel goed doen en zo deillusie levend te houden dat flink wat allochtonen minder goed meekomenomdat ze nu eenmaal niet meer in hun mars hebben.) En de ellende is dateen beleidswijziging gericht op beter, aangepaster, onderwijs razendmoeilijk is omdat islamitische scholen naast een aantal fantastischedocenten ook flink wat zwakke broeders en zusters in dienst hebben, diebovendien nog eens aardig zijn afgemat voor ze aan hun naschoolsebijscholing beginnen. Er zal dus flink moeten worden gexc3xafnvesteerd insanering van het personeelsbestand en in begeleiding van het nieuweteam. (En alweer terzijde: zwakke broeders en zusters vind je eldersook xe2x80″ ze komen in groten getale vers van de pabo xe2x80″ maar daar zijn deproblemen gelukkig net iets kleiner.)
Overheden moeten dit alles gezien hebben, maar ze deden ervijfentwintig jaar niets aan. Ze sloten hun ogen en dachten dat wat zeniet zagen ook wel niet zou bestaan. De inspectie mat met maten diezijn toegesneden op de typische leerling. Zulk meten geeft bij eenatypische leerlingpopulatie alleen maar non-informatie.
Inmiddels is het tij aan het keren. De aanvankelijk vrijwel volledigongeschoolde moslimpopulatie is bezig met een indrukwekkendeinhaalslag, en het aantal islamitische docenten en gekwalificeerdemoslimbestuurders neemt snel toe. Er is dus hoop voor het islamitischonderwijs. Maar helaas voor die scholen, keerde ook het politieke tij.Alles waarvoor overheden vijfentwintig jaar de ogen sloten wordt nuineens onder een meedogenloos vergrootglas gelegd en onvoldoendebevonden. Het ministerie en gemeentelijke autoriteiten beginnen metdoor electorale zorgen aangejaagde flinkheid de putten te dempen diekonden ontstaan doordat zij al die tijd een andere kant opkeken.
Electorale zorgen of niet, zo ga je niet met je verantwoordelijkheidom. Het islamitisch onderwijs werd het zorgenkindje van onderwijzendNederland door stelselmatige verwaarlozing. Politici zouden zich eersteen grondig moeten verdiepen in de problemen waar het islamitischonderwijs nu echt mee worstelt. Pas als ze begrijpen waaromschoolbestuurders niet netjes xe2x80x98op afstandxe2x80x99 besturen, zoals hetministerie plotseling eist, pas als ze begrijpen wat een school in deogen van ouders en leerlingen xe2x80x98islamitischxe2x80x99 maakt, en die wensen ookserieus nemen, pas als ze inzien voor welke onderwijskundigeuitdagingen islamitische scholen staan en welke kansen ze bieden, zijnze in staat mee te denken over oplossingen en te zorgen voor de steundie die oplossingen dichterbij brengt. En dat is wel precies wat ergebeuren moet. xe2x80x99t Was een stuk goedkoper geweest als er tijdig hulp wasgeboden, maar dat xe2x80″ waar hoorden we het eerder? xe2x80″ is wijsheid van nu.
Veel Nederlandse moslims hebben het gevoel dat overheden eninspectie er uit pure islamofobie op uit zijn het islamitisch onderwijsonder de zoden te schoffelen. Ik snap dat gevoel, en soms xe2x80xa6 maar nee,ik deel het niet. Overheden en inspectie hebben de beste bedoelingen,daar mag geen twijfel over bestaan. Alleen, voor het resultaat vanbeleid maakt het weinig uit of het voortkomt uit kwade trouw of uitonwetendheid.
Deze blog is van Bart Voorzanger en eerder verschenen op zijn eigen weblog. Eerdere blogs van Bart Voorzanger die op het Allochtonenweblog zijn verschenen vindt u hier
Allochtonenweblog 