Stel u een snel getekend portret voor van een achttiende-eeuwseOttomaanse sultan. De man kijkt even vastberaden als angstig, en geenwonder want de tekenaar liet zijn tulband dienen als nest voor de holleijzeren kogel met lont die Caribische piraten als granaat gebruikten xe2x80″zoxe2x80x99n bom dus waarbij je onmiddellijk uitkijkt naar een papegaai, eenhaakhand en een houten been. Op de bol zit een soort rijkszegel.
Deboodschap van de tekening is niet helemaal duidelijk, maar je zou ermeekunnen willen zeggen dat de ondergang van het sultanaat al vroegbesloten lag in wat zich afspeelde in de hoofden der Ottomanen.
Debedoeling van de maker was dat intussen niet. Hij tekende zxe2x80x99nspotprent, want dat is het, voor een Deense krant die een reekstekenaars om een cartoon over Mohammed vroeg. De sultan is dus deprofeet, en het piratenprojectiel staat voor de explosieven waarmeediens volgelingen ons heten te bedreigen. Iconografisch zat dekunstenaar er zoxe2x80x99n duizend jaar en vele duizenden kilometers naast. Deboodschap is bij nader inzien dat de terreur van moslims wortelt in hetgedachtengoed van hun grondlegger, wat we zonder het begeleidendschrijven van de krant nooit begrepen hadden. Denemarken loopt vooraanin de industrixc3xable vormgeving, maar qua cartoonistiek stellen ze weinigvoor (daar zijn xe2x80x98wijxe2x80x99 dan weer beter in, maar over dat xe2x80x98wijxe2x80x99 een anderekeer). Het enige dat nog enigszins klopt is de tekst xc3xb3p de bom: daarstaat de islamitische geloofsbelijdenis, wortel van alle kwaad.
Hetvervolg is bekend. Het plaatje leidde tot woeste, en ongetwijfeld vanhogerhand georganiseerde, protesten in verscheiden islamitische landen,en onlangs nog tot een zeer serieuze poging de tekenaar te vermoorden.Ik ga hier niet opschrijven wat ik daarvan vind. Vanzelfsprekendhedenspreken vanzelf. xe2x80x99t Woord zegt xe2x80x99t al.
Het plaatje leidde ook totverwoed debat over bedreigingen van de vrijheid van meningsuiting. Watik daarvan vind spreekt kennelijk minder vanzelf. Ik vind dat onzin. DeDeense krant waar het allemaal mee begon zag er onlangs van af decartoon opnieuw te publiceren. Dat is heel verstandig van die krant.Het plaatje heeft door alle ophef een betekenis gekregen die de ermeebeoogde xe2x80x98meningxe2x80x99 verre overstijgt. Het is een naar de islam opgehevenmiddelvinger geworden. Zo gaat dat soms met plaatjes xe2x80″ en trouwens, metwoorden gaat het niet anders. Van zichzelf betekenen ze niets, dusontlenen ze hun betekenis aan een context die niemand in de hand heeft.Daar kun je je alleen maar bij neerleggen. En terzijde: u doet ietsdergelijks dagelijks, bijvoorbeeld wanneer u joden xe2x80x98joodse mensenxe2x80x99,mohammedanen xe2x80x98moslimsxe2x80x99, allochtonen xe2x80x98nieuwe Nederlandersxe2x80x99 of uwpoetsvrouw xe2x80x98interieurverzorgerxe2x80x99 noemt, en wanneer u voor allerleifuncties meervoudsvormen gebruikt om niet steeds heel correct met xe2x80x98hijof zijxe2x80x99 te hoeven verwijzen.
Er is geen mening die je niet, mitsbegrijpelijk en zonder nodeloze onbeleefdheden geformuleerd, kuntuiten. Je kunt zeggen en schrijven dat de boodschap van de profeetMohammed tot terrorisme heeft geleid, en zelfs dat die terreur inherentis aan die boodschap. Je hoeft je bij het uiten van zoxe2x80x99n mening nieteens iets aan te trekken van de juistheid ervan. De vrijheid vanmeningsuiting is niet in het geding.
Deze blog is van Bart Voorzanger en eerder verschenen op zijn eigen weblog