Toch nog even over Tariq Ramadan enzijn ontslag door de gemeente Rotterdam en de Erasmusuniversiteit. Dewijze waarop het Rotterdamse bestuur en de universiteit de hoogleraaraan de kant hebben geschoven, was stijlloos. Dat de Erasmusuniversiteitafstand van hem heeft gedaan is onterecht, maar in de gemeenteRotterdam was de positie van Ramadan onhoudbaar geworden.
De reden voor het ontslag van Ramadan was formeel zijn werk voor dedoor Iran gefinancierde satellietzender Press TV. xe2x80x98Het buitensporigegeweld van deze regering tegen demonstranten (onder wie veel studenten)in juni, was aanleiding voor een aantal journalisten om hun banden metdeze zender te verbrekenxe2x80x99, aldus Grashoff (GroenLinks) namens hetRotterdamse College in de Volkskrant. Ramadan had dat ook moeten doen, maar de hoogleraar wilde bedenktijd en kreeg die van het Rotterdamse college niet.
Boycot
Nou valt er best wat te zeggen voor hetstandpunt van het Rotterdamse gemeentebestuur. Ramadan had door ontslagte nemen een statement kunnen maken en afstand kunnen nemen van hetIraanse regime. Hij had op die manier duidelijk gemaakt dat hij op geenenkele manier geassocieerd wil worden met een land dat het niet ergnauw neemt met de mensenrechten. Een vergelijkbare redenering volgendzou het College van Rotterdam consequent en principieel het besluitkunnen nemen alle banden met Iran stop te zetten en tevens andereregimes te boycotten waar op grove wijze de mensenrechten wordengeschonden.
Toch, wanneer Tariq Ramadan zijn ontslag had genomen bij Press TV,was dit vooral een signaal geweest aan zijn (vele) westerse critici; opde situatie in Iran had het geen enkel effect gehad.
Tariq Ramadan denkt zelf dat hij meer invloed op de situatie in Irankan uitoefenen door aan te blijven, dan door ontslag te nemen bij PressTV. Van binnenuit kun je volgens hem soms meer bereiken. Ook voor zijnargument valt wat te zeggen. Zolang hij in dienst is van Press TV heeftRamadan een kanaal om een positieve invloed uit te oefenen, wanneer hijontslag neemt, is zijn rol uitgespeeld. In die zin mag het opvallendgenoemd worden dat ook een groep Iraanse Nederlanders, die hier ooitals vluchteling zijn gekomen, het in een brief voor Tariq Ramadan opnemen.
Stijlloos ontslagen
Ramadan had over zijn werkvoor Press TV graag met de gemeente willen praten", zegt hij in deVolkskrant, maar die dialoog werd hem niet gegund. De zure conclusie isdat Tariq Ramadan, aangesteld om de dialoog te bevorderen, zonderenige vorm van dialoog werd ontslagen. Sterker, Ramadan moest hetontslag van journalisten vernemen en kreeg het niet rechtstreeks tehoren van Groenlinks wethouder Grashof, die Ramadan niet te pakkenkreeg vanwege ‘storing op de lijn’. Volgens Grashof heeft Ramadan teweinig politiek inzicht en in de Volkskrant verklaart de wethouder cynisch genoeg over Ramadan: "Als hij empathischer was geweest, had hij meer kans gehad."
De gemeente Rotterdam en de Erasmusuniversiteit hebben Ramadanontslagen, stijlloos, zonder dialoog en met flinterdunne argumenten.Het is niet vreemd dat de armoedige wijze waarop Ramadan de wacht isaangezet, het vermoeden sterkt dat het ontslag van Ramadan vooral isingegeven door het gegeven dat hij al langere tijd een omstreden figuurwas. Zijn werk voor een Iraanse tv-zender werd gebruikt alsstok om de hond te slaan. Dat schrijven Mohammed Benzakour en 12anderen (zie hier).
Het verweer van Grashofdat de ‘hetze’ tegen Ramadan geen enkele rol heeft gespeeld, klinktniet erg geloofwaardig. Waarschijnlijker is dat het politieke draagvlakom Ramadan te handhaven nihil was geworden.
Omstreden
Tariq Ramadan was bij zijn aanstellingal omstreden en het verzet tegen zijn aanstelling groeide ook daarna.In april raakte hij in opspraak naar aanleiding van een artikel in deGaykrant wegens veronderstelde homofobe uitspraken. Na een verhit debatin de gemeenteraad, mocht hij blijven; twee VVD-wethouders staptenhierna op. Aboutaleb liet destijds duidelijk weten met het contract inzijn maag te zitten: xe2x80x98We kunnen deze constructie uitzitten, maar mijnadvies zou zijn: nooit meer.xe2x80x99
Tegenover de Volkskrantliet Ramadan weten dat hem in mei door deErasmus Universiteit Rotterdam (EUR) te verstaan werd gegeven datburgemeester Aboutaleb definitief een einde wilde maken aan hetpolitieke tumult rond hem. Tijdens een gesprek met rector StevenLamberts werd Ramadanerteld dat hij bij de EUR kon blijven en tegelijkaan deslag kon gaan bij de imamopleiding van de VU in Amsterdam, wanneer hij bijde gemeente Rotterdam zou vertrekken. Lamberts erkent dat dit gesprekheeft plaats gevonden, maar ontkent dat Aboutaleb er enigebetrokkenheid bij had.
Volgens Carel Brendel had Ramadan nooit mogen worden aangesteld vanwegezijn familiale banden met de Moslim Broederschap, zijn (vermeende)homofobe uitspraken, zijn vage uitspraken in een debat met Sarkozy overlijfstraffen en zijn Gebed voor Palestina. Het is een bekend rijtje, dat door verschillendeRamadancritici al is herhaald, en dat door Tariq Ramadan grotendeelswordt weersproken of ontkend. Het merendeel van de criticasters van Ramadan baseertzich meestal op slechts tweepublicaties die over Ramadan zijn verschenen: het vernietigende boekFrxc3xa8re Tariq (2004) van Caroline Fourest en naar de 40 reasons why Tariq Ramadan is a reactionary van de marxist Yves Coleman. Het boek van Fourest zou volgens Ramadan meer dan 200 feitelijke onjuistheden bevatten.
Academische vrijheid
Dat zijn familieleden relaties hebben (gehad) met de MoslimBroederschap vindik volstrekt irrelevant en dat hij er conservatieve opvattingen opna houdt, hoeft geen enkel bezwaar te zijn voor een wetenschappelijkefunctie. Wanneer Ramadan moeite heeft met homoseksualiteit, zal hij in academisch Nederland niet de enige zijn. Terecht stellenacademici van de Erasmusuniversiteit daarom in hun protestbrief in het NRC:xe2x80x9eInplaats van hem te ontslaan […] moeten we met hem in debat gaan:zo hoort dat in een intellectuele gemeenschap als een universiteit.xe2x80x9d
Volgens de academici komt door het ontslag van Ramadan deacademischevrijheid in het gedrang. Nou is de academische vrijheid van een strenggelovige wetenschapper al minder dan van een wetenschapper die nietbeperkt wordt door religieuze of ideologische dogma’s. De idealewetenschapper moet immers iedere waarheid ter discussiekunnen stellen en zich zoveel mogelijk baseren op controleerbarefeiten. Een wetensc
happer die dogmatisch zijn geloof xc3xb2f zijn ideologieboven dewetenschap plaatst, is al snel een gehandicapte wetenschapper.
Evengoedkaneen gelovige die zich bij de uitoefening van zijn geloof strikt wilhouden aan de interpretatie van oude religieuze teksten, moeilijkeen hervormer zijn. Hij kijkt slechts achteruit en klampt zich vast aanbelegen teksten die in een compleet andere historische en sociologischecontext zijn ontstaan. Zie in dit verband ook het heldere artikel vanFouad Laroui in de Volkskrant van 29 augustus, die bepleit dat TariqRamadangeen hervormer, maar een islamist is.
Ideale bruggenbouwer?
In een debat over islam, of breder over religie of normen en waarden,kan Tariq Ramadan een belangrijke rol vervullen. Als intellectueel kanhij spreekbuis zijn voor grote groepen (hoog opgeleide) traditioneeldenkende moslims xc3xa8n tegelijkertijd kan hij een gewaardeerdegesprekspartner zijn voor westerse intellectuelen. In die zin, maar ookomdat Tariq Ramadan altijd bereid is tot debat, is Ramadan zeker eengoede een bruggenbouwer en zou hij van harte welkom moeten zijn op deuniversiteit, dus ook op de Erasmusuniversiteit.
Of hij ook de ideale bruggenbouwer en integratieadviseur voor de gemeente Rotterdam was, is een andere vraag. JoeriBoom concludeert in een sterk artikel in de Groene Amsterdammer dezeweek dat er nog maar weinig redenen waren om Ramadan in dienst tehouden. De gemeente had hem niet alleen aangesteld om deel te nemen aandiscussiebijeenkomsten, maar ook om xe2x80x98handvatten en adviezenxe2x80x99 aan tereiken xe2x80x98voorhet stimuleren van burgerschap in de stadxe2x80x99. Het was slechts eenxe2x80x98nevendoelxe2x80x99 om de expertise van Ramadan op het gebied van de islam te benutten inde discussies. Maar het pakte anders uit.
Boom schrijft dat Ramadan het goed deed op bijeenkomsten over de islam,die vooral werden bezocht door studenten en integratiedeskundigen. Maarde laagopgeleide migranten uit grotegezinnen, die hun plek niet vinden, die moeite hebben met kinderen ofmet kwesties als homoseksualiteit, bereikte hij niet. De effecten vanhet programma waren moeilijkmeetbaar, de kosten warenhoog en van de vier adviezen die Ramadan zou uitbrengen,werd er slechts xc3xa9xc3xa9n in de vorm van een rapport (over educatie)gepubliceerd. Tijdens het raadsdebat in april bleek al volgens Boom datvrijwel niemand tevreden was over het programma en de rol van Ramadan.Niet alleen uit ideologische redenen was er weinig steun over voorRamadan.
Het is daarom achteraf gezien een verkeerde beslissing geweestvanRotterdam om Tariq Ramadan aan te stellen als bruggenbouwer ofintegratieadviseur. Ook de combinatie van bruggenbouwer in dienst vaneen lokale overheid en onafhankelijk wetenschapper is verre van ideaal.
Tariq Ramadan hoort thuis in het academische debat,maar is minder geschikt als lokale bruggenbouwer. Daarvoormoet je waarschijnlijk eerder mensen hebben die de taal spreken en hun achterban en rootshebben in de stad. Hoogleraar integratie Rinus Penninx hierover in deGroene: "Je kunt iemand als Ramadan nietsuccesvol inzetten zonder lokale ankers. De Rotterdamse manier isbepaald geen ideale constructie."
Laat Tariq Ramadan nog vaak naarNederland komen. Nodig hem uit voor lezingen en vooral voor het debat,maar zet hem niet meer in als lokale bruggenbouwer.
Allochtonenweblog 