Proefschrift verdedigt omstreden Turkse beweging

GulenVrede, dialoog en democratie staan volgens Gxc3xbcrkan xc3x87elik centraal inde Gxc3xbclen-beweging. De organisatie stimuleert integratie, stelt deTilburgse promovendus. Tv-programma Nova waarschuwde juist voor Fethullah Gxc3xbclenals voedingsbodem voor radicalisering.

De Turkse Gxc3xbclenbeweging slaagt erin om met dialoog en onderwijsradicalisering tegen te gaan. Dat stelt promovendus Gxc3xbcrkan xc3x87elik, die12 december is gepromoveerd aan de UvT. De conclusies van xc3x87elik staanop gespannen voet met een uitzending van Novain juli. Volgens de actualiteitenrubriek maakt de organisatie, die ookin Nederland actief is, zich schuldig aan indoctrinatie.

Nova liet een anonieme oud-medewerker van een Turks internaat aan hetwoord, volgens de programmamakers deel van de beweging. De man steltdat kinderen in het internaat te horen krijgen dat "de enige goedeNederlander een bekeerde Nederlander is". Naar aanleiding van deuitzending stelden SP en CDA Kamervragen.

Het proefschrift van xc3x87elik geeft een ander beeld. "De beweging baseertzich op waarden als vrede en democratie", zegt de promovendus. Volgenshem slaat Gxc3xbclen een brug tussen de islam en het Westen.

"Ik kan me voorstellen dat xc3x87elik als een van de voormannen van dezebeweging tot een positieve conclusie komt", zegt Erik-Jan Zxc3xbcrcher,Turkije-historicus aan de Universiteit Leiden. xc3x87elik is voorzitter vande Dialoog Academie in Rotterdam, die onder andere symposia over demulticulturele samenleving organiseert. Ook de Dialoog Academie maaktdeel uit van de Gxc3xbclenbeweging, stelt Zxc3xbcrcher. Volgens xc3x87elik is deacademie echter volledig onafhankelijk. xc3x87elik zegt zich door Gxc3xbclen telaten inspireren, maar ook door andere denkers. In zijn dissertatielaat hij ook critici van Gxc3xbclen aan het woord.

‘Kritische wetenschappelijke distantie’ is volgens promotor RubenGowricharn een ‘zwak punt’ in het proefschrift van xc3x87elik. Desondanksvindt de hoogleraar Sociale cohesie en transnationale vraagstukken heteen goed proefschrift. "Het is een eerste aanzet tot onderzoek naar eenbeweging waarover nog maar weinig bekend is." Het gebrek aan distantieheeft de resultaten niet bexc3xafnvloed, zegt Gowricharn. Het heeft alleengeleid tot een te grote focus op de figuur van geestelijk vaderFethullah Gxc3xbclen.

Imam Gxc3xbclen ging in de jaren ’60 in Turkije preken over socialekwesties. Het seculiere Turkije was intolerant tegenover moslims, legtxc3x87elik uit. Gxc3xbclen probeerde een dialoog op gang te brengen tussen hetseculiere regime en de Islamitische burgers. Later breidde die dialoogzich ook uit tot het seculiere Westen. Gxc3xbclen roept op om niet alleennaar verschillen te kijken, maar ook naar overeenkomsten. "We zijnallemaal in de eerste plaats mens, en pas daarna moslim, christen ofTurk", legt xc3x87elik uit.

In Nederland doen op Gxc3xbclen gexc3xafnspireerde organisaties vooral aanhuiswerkbegeleiding in steden als Amsterdam, Rotterdam en Tilburg.Volgens xc3x87elik bevorderen ze de integratie. "De Gxc3xbclenbeweging maaktleerlingen duidelijk dat Nederland hun land is, en Nederlands huntaal."

In Turkije heeft de Gxc3xbclenbeweging tv-zenders, een blad en enkelehonderden scholen opgericht. De beweging kent ook tegenstanders in datland. "De ultra-religieuzen zijn tegen de dialoog tussen religies dieGxc3xbclen voorstaat", vertelt xc3x87elik. "De ultra-seculieren in het Turkseregime zijn bang om de macht te verliezen."

xc3x87elik denkt dat Turkse ultra-seculieren een ongezonde invloed hebbengehad op de Nova-uitzending. Hij verwijt de makers vooringenomenheid.xc3x87elik stelt dat hij de anonieme bron die in het programma aan het woordkomt goed kent. "Hij vindt dat hij door Nova gebruikt is."

Volgens Selli Altunterim, researcher bij Nova, verspreidt xc3x87elikleugens. "Ongelofelijk dat wij als Nederlands medium door Turkijebexc3xafnvloed zouden zijn. Dit zijn complottheoriexc3xabn."

Het kabinet maakt zich in elk geval geen zorgen over de beweging. Inantwoord op Kamervragen schreef het kabinet dat er geen aanwijzingenzijn dat de door Gxc3xbclen gexc3xafnspireerde organisaties een voedingsbodemvoor radicalisering zijn.       

Bron: Interreligieuze werkplaats/ Universiteit van Tilburg

Zie ook: Kabinet: geen onderzoek naar beweging Fethullah Gxc3xbclen

About Ewoud Butter

Schrijver, onderzoeker
This entry was posted in onderzoek, Van onze correspondent uit Allochtonixc3xab. Bookmark the permalink.

Leave a Reply

Fill in your details below or click an icon to log in:

WordPress.com Logo

You are commenting using your WordPress.com account. Log Out /  Change )

Twitter picture

You are commenting using your Twitter account. Log Out /  Change )

Facebook photo

You are commenting using your Facebook account. Log Out /  Change )

Connecting to %s